Η «παραλλαγή Καψάλων», που οφείλει την ονομασία της σε πρωτοκυκλαδικό νεκροταφείο της Αμοργού, είναι η αρχαιότερη και χρονολογείται στην πρώιμη φάση της Πρωτοκυκλαδικής ΙΙ περιόδου. Τα ειδώλια της παραλλαγής αυτής, μικρού σχετικά ύψους (13-37 εκ.), διακρίνονται για την πλαστική απόδοση του σώματος, το ωοειδές κεφάλι, τα καμπύλα περιγράμματα και τη σχεδόν πλήρη απουσία εγχαράξεων. Στην πλειονότητά τους, τα κανονικά ειδώλια αποδίδουν γυμνές γυναικείες μορφές, που αρκετοί μελετητές ερμηνεύουν ως γονιμικές ή χθόνιες θεότητες. Το θέμα της ερμηνείας, πάντως, είναι πολύπλοκο και συνδέεται άμεσα με τη χρήση των ειδωλίων.